Πώς τα σύκα έγιναν... επίκαιρα

Στη γωνία, κάτω κάτω στο ψυγείο, η φίλη μου η Λιλιάνα είχε βάλει έναν δίσκο γεμάτο σύκα να κρυώσουν

Ήταν από τα πρώτα της σεζόν, μικρά, πράσινα-μοβ, μαλακά. Στη νότια μεριά του νησιού, όπου παραθερίζει, τα σύκα ωριμάζουν πιο γρήγορα απ' ό,τι εδώ στον Βορρά, στις Ράχες. Στο σπίτι της απ' έξω η συκιά γέρνει από το βάρος, οι καρποί ώριμοι, έτοιμοι να κοπούν.

Καθόμασταν στην αυλή της κάτω από την άβολη σκιά του απλωμένου δένδρου, χαλαρές μέσα σε δύο αιώρες, όταν μας χτύπησε σαν κεραυνός μια κυριολεκτικά απίστευτη είδηση, μία από τις πολλές των τελευταίων ημερών σ' ετούτη τη χώρα. Αφορούσε άμεσα έναν πολύ καλό φίλο. Το όνομά του το πέταξαν και το έσυραν μέσα στη λάσπη όλοι αυτοί που κρατούν ένα μικρόφωνο ή ένα στιλό στο χέρι.

Δεν ξέρω εάν ήταν η φαντασία μου ή όχι, αλλά ξαφνικά άρχισα να νιώθω αυτό που λέει ο θρύλος για τη σκιά της συκιάς - ότι δεν ξεκουράζει αλλά βαραίνει, και εκείνες τις στιγμές ένιωσα κάτι να με πλακώνει.

Το σύκο είναι όσο πιο επίκαιρο θα μπορούσε να είναι ένα φρούτο αυτό το βαρύ καλοκαίρι του 2002 στην Ικαρία. Ένα δένδρο που σε ξεγελάει. Τον χειμώνα, γυμνό και άχαρο, με τα κίτρινα μεγάλα φύλλα του να σκορπίζονται σαν χιλιάδες μούντζες σε κάθε αυλή, σε κάθε νοικοκυριό, δοκιμάζει την εμπιστοσύνη σου στη φύση. Αναρωτιέσαι πώς απ' αυτά τα στριμμένα κλωνάρια, σαν τους παραμορφωμένους από αρθριτικά δείκτες των ιεροκηρύκων, μπορούν να βγουν αυτά τα γλυκά, σαρκώδη φρούτα.

Η φύση, όμως, δεν προδίδει (μόνο οι άνθρωποι το κάνουν αυτό), κι έτσι κάθε χρόνο στην ώρα της η συκιά αρχίζει να καρποφορεί. Με τις πρώτες ανοιξιάτικες ζέστες φουντώνει. Σκάνε τα πρώτα φυλλαράκια της, πεντακάθαρα και λαμπερά σαν ελπίδες. Το φρούτο, όμως, αρχίζει να εμφανίζεται σαν ένα σκληρό, σφιχτό σφαιρίδιο. Ο πιο πολύς κόσμος στην κυριολεξία δεν ξέρει τι κρύβει μέσα του, διότι με την εμφάνισή του καμουφλάρει την αληθινή του φύση. Η βοτανολογία μας λέει ότι το σύκο δεν είναι φρούτο, αλλά ένα περίβλημα το οποίο περικλείει χιλιάδες κρυφά λουλουδάκια, αυτά που εμείς νομίζουμε σπόρους. Είπαμε, τίποτε από τη συκιά δεν είναι αυτό που νομίζουμε ότι είναι.

Ο νόστιμος αυτός μη-καρπός φουσκώνει σιγά σιγά όπως και οι φήμες. Καθώς αρχίζει το γλυκό ζουμί να τρέχει, τραβάει κάθε πεινασμένο παρατρεχάμενο μαμούνι. Αν δεν σκάσει, ακόμα χειρότερα, διότι πέφτει και σαπίζει. Λερώνει τα πάντα και κολλάει παντού. Γι' αυτό και η συγκομιδή πρέπει να γίνεται με προσοχή.

Εμείς οι Έλληνες και οι συκιές έχουμε μια μακρά ιστορία. Ακόμα και ο Ιούδας πιστεύουμε ότι κρεμάστηκε από μια συκιά, ίσως γιατί θέλουμε υποσυνείδητα να βγάλουμε από πάνω μας τη ρετσινιά απ' όλες τις δικές μας προδοσίες.

Με εξαίρεση την ιερή ελιά, το σύκο ήταν από τα πιο πολύτιμα «φρούτα» στην αρχαιότητα και κυρίως στην Αττική, όπου μάλιστα ο Σόλων είχε απαγορεύσει την εξαγωγή τους επί προστίμω για να τα απολαμβάνουν αποκλειστικά και μόνο οι πολίτες της Αθήνας. Χα, χα, πού να ήξερε ο σοφότατος όμως ότι έτσι δημιούργησε μια καινούργια μορφή ανθρώπων, που ακόμα δεν είχε όνομα. Από το ελληνικό χώμα, κάτω από τη βαριά σκιά μιας συκιάς, ίσως μέσα στη λάσπη μιας βροχερής καλοκαιριάτικης ημέρας στην Αθήνα ρίζωσε μια λέξη που μέχρι σήμερα ταράζει τόσο κόσμο. Ο συκοφάντης. Είναι τυχαίο που η συκοφαντία είναι ελληνική;

ΥΓ: Σ' ετούτο το περίεργο καλοκαίρι, θα μας στουμπώσουν και με ζουμερά, φουσκωμένα, φρέσκα συκαλάκια αλλά σίγουρα και με πάρα πολλά λιαστά...ξηρά.

Πλούσια σε θρεπτικές ουσίες

Από θρεπτικές ουσίες... σκίζει. Περιέχει τις περισσότερες ίνες (επιθυμητές για την καλή διατροφή), είναι εξαιρετικά διουρητικό και ενεργητικό και τα περισσότερα άλατα απ' όλα τα άλλα φρούτα - είναι πλούσιο σε κάλιο, ασβέστιο και σίδηρο χωρίς να περιέχει ούτε ένα μιλιγκράμ λίπους, αλάτι ή χοληστερόλη. Ένα σερβίρισμα, περίπου 3 σύκα, δηλαδή ή 40 γραμμάρια, περιέχει περίπου 30 γραμμάρια υδροάνθρακες, σε μορφή γλυκόζης και φρουκτόζης.

Τα φρέσκα σύκα όμως δεν βαστάνε πολύ. Όπως είπαμε, το μάζεμά τους πρέπει να γίνει με προσοχή, όταν το φρούτο είναι ώριμο χωρίς να είναι υπερώριμο. Δεν ωριμάζουν άλλο εάν έχουν κοπεί. Δεν βαστάνε πάνω από λίγες ημέρες στο ψυγείο.

Να επιλέξετε σύκα με καλή... επιδερμίδα! Η φλούδα τους να είναι λεία, χωρίς μαυρισμένα σημεία, χωρίς να έχει ταλαιπωρηθεί ή χτυπηθεί. Να μην έχουν ανοίξει καθόλου. Το φρούτο πρέπει να είναι τρυφερό χωρίς να παραείναι μαλακό. Μυρίστε τα σύκα προτού τα αγοράσετε από τη λαϊκή. Εάν έχουν έστω και την παραμικρή ξινίλα, έχει αρχίσει η διαδικασία της «ζύμωσής» τους - έπειτα δεν έχουν πολύ μέλλον.

Κάτι ήξερε η φίλη μου που κράτησε τα σύκα στη συντήρηση. Το ψυγείο τους τα κρατάει φρέσκα. Ο καλύτερος τρόπος να τα συντηρήσει κανείς είναι μέσα σε πλαστική σακούλα στο πιο κρύο σημείο του ψυγείου. Μπορούμε επίσης να αποθηκεύσουμε τα φρέσκα σύκα στην κατάψυξη, ολόκληρα ή κομμένα.

Στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική το σύκο είναι χρήσιμο. Περιέχει ένα ένζυμο το οποίο μαλακώνει τους μυς και έτσι κάνει τα κρέατα να είναι πιο τρυφερά. Στη ζαχαροπλαστική και στα ζυμάρια κάνει τα γλυκά και τα ψωμιά να κρατάνε την υγρασία τους, να μείνουν δηλαδή πιο φρέσκα, πιο τρυφερά. Τα σύκα ταιριάζουν με πολλά αλμυρά φαγητά, όπως με αλλαντικά (σαν το προσούτο), με τυριά διάφορα, κυρίως σκληρά και αλμυρά, όπως η παρμεζάνα και η κεφαλογραβιέρα.

Χρήσιμες συμβουλές

Κόψτε τον καφέ, πίνετε σύκα

Σε δύσκολες εποχές το σύκο έχει αντικαταστήσει τον καφέ ως ρόφημα.

Για να κάνετε τα δύσπεπτα ευκολοχώνευτα

Το φρούτο περιέχει ένα πρωτεολυτικό ένζυμο, το οποίο βοηθάει στη χώνευση και χρησιμοποιείται σαν φάρμακο.

Φάτε σύκο, κόψτε το τσιγάρο

Το φρούτο έχει υψηλές αλκαλίνες και λένε ότι η κατανάλωσή του βοηθάει όσους θέλουν να κόψουν την κακή συνήθεια του καπνίσματος.

Μαυρίστε με... σύκα

Το σύκο περιέχει άλλη μια χρήσιμη ουσία, την psoralens, η οποία βοηθάει στην ηλιοθεραπεία και στο να κρατήσει κανείς το δέρμα του τρυφερό.

Σύκα ποσέ σε ούζο και σερβιρισμένα με φρέσκια μυζήθρα

Για 6 ή 12 άτομα

* 1 κ.τ. σούπας ελαιόλαδο

* 1/3 της κούπας κουκουνάρι

* 3/4 της κούπας ούζο

* 2 κ.τ. σούπας ζάχαρη

* 12 φρέσκα σύκα

* 3/4 της κούπας φρέσκια μυζήθρα

1. Ζεσταίνουμε το λάδι σε αντικολλητικό τηγάνι και καβουρδίζουμε τα κουκουνάρια μέχρι να ροδίσουν ελαφρώς. Τα στραγγίζουμε σε χαρτί κουζίνας και τα αλατίζουμε λίγο.

2. Ζεσταίνουμε το ούζο μαζί με τη ζάχαρη σε μέτρια κατσαρόλα, μέχρι να διαλυθεί η ζάχαρη. Κόβουμε ένα κομματάκι από το κάτω μέρος του κάθε σύκου και τα τοποθετούμε στην κατσαρόλα με το ούζο. Μόλις αρχίζει να βράζει, χαμηλώνουμε τη φωτιά και ποσάρουμε τα σύκα για 5 λεπτά.

3. Αλατοπιπερώνουμε το τυρί. Σερβίρουμε τα σύκα σε τέσσερα πιάτα και με το κουτάλι βάζουμε λίγο τυρί ανάμεσά τους σε κάθε πιάτο. Περιχύνουμε με λίγο σιρόπι, πασπαλίζουμε με κουκουνάρια και σερβίρουμε.

Σαλάτα με σύκα, ροδάκινα και προσούτο

Για 6-8 άτομα

* 1/2 κούπα λευκό ξηρό κρασί

* 1/2 κούπα νερό

* 1/4 της κούπας ζάχαρη

* 10 φρέσκια σύκα

* 2 μεγάλα ροδάκινα

* 125 γραμμ. προσούτο, κομμένο σε λεπτές λωρίδες

1. Βράζουμε το κρασί και το νερό μαζί με τη ζάχαρη σε μια μέτρια κατσαρόλα για περίπου 3-4 λεπτά. Αφήνουμε το μείγμα να κρυώσει και το τοποθετούμε στο ψυγείο.

2. Κόβουμε τα σύκα στη μέση και τα ροδάκινα σε λεπτές φέτες. Ανακατεύουμε τα φρούτα μαζί με το προσούτο σε ένα μπολ και προσθέτουμε το μισό σιρόπι.

3. Σερβίρουμε σε μια πιατέλα, περιχύνουμε με το υπόλοιπο σιρόπι και γαρνίρουμε με φρέσκο δυόσμο.

ΝΤΑΙΑΝΑ ΚΟΧΥΛΑ

Σχόλια

• ΠΟΛΥ ΚΑΛΕΣ ΟΙ ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΚΟ.
  ΑΣΧΟΛΟΥΜΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΣΥΚΟΥ
  ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ.ΑΚΟΛΟΥΘΩ ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΤΗΣ
  ΓΙΑΓΙΑΣ ΜΑΣ ΛΙΑΣΙΜΟ ΖΕΜΑΤΙΣΜΑ ΠΑΣΤΟΜΑ.
  ΦΤΙΑΧΝΩ ΜΑΡΜΕΛΑΔΕΣ ΠΕΤΙΜΕΖΙ η ΒΡΑΣΜΑ ΣΥΚΑ
  ΣΕ ΠΑΚΕΤΑΚΙΑ ΚΙ ΓΕΜΙΣΤΑ.ΟΛΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ.
  ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩ ΜΟΝΟ ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΔΑΦΝΗ ΚΑΙ ΛΟΥΙΖΑ.
  ΘΑ ΧΑΡΩ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΜΕ.ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
  Ξ Ε Ν Ε Λ Λ Η Σ Φ.
  By: φωτις @ 23/09/2011